Delville Wood, ‘Bult’ van Warlencourt. De dood in een uithoek van het bos, het bloed van duizenden soldaten vullen de ploegvoren in de velden van de Somme, de Artois. Een ramp voor de 1e Zuid-Afrikaanse infanteriebrigade.
Na te hebben deelgenomen aan militaire operaties in Egypte en Libië zette de Zuid-Afrikaanse troepen op 20 april 1916 voet aan wal in Marseille. Ze trekken naar het noorden en de loopgraven. Zware gewenning in Vlaanderen. Op 2 juli stort de brigade zich ten volle in de Slag bij de Somme. 537 mannen sterven in de eerste week van de strijd. En dat is nog maar het begin, de oorlogswoede raast maar door.
Op 15 juli krijgen de Zuid-Afrikaners (121 officieren en 3.032 soldaten) de opdracht het bos in te trekken en dit kost wat kost te verdedigen. De Duitsers zijn veel talrijker, het loopt uit op een slachtpartij. Een week later telt de brigade nog slechts 780 valide mannen. 763 soldaten zijn omgekomen, 1.709 gewond geraakt.
De oorlog onthoudt zijn lessen niet. Op 12 oktober 1916 wordt de Zuid-Afrikaanse brigade weer verpulverd. Op de ‘Bult’ van Warlencourt, een aardhoop van slechts enkele meters hoog. De verliezen zijn enorm. Geen verlof noch rust in zicht en vanaf 1917 vechten de Zuid-Afrikaners bij Arras, Ieper… ‘Ingekrompen tot de grootte van een bataljon’ in maart 1918 tijdens het Duitse voorjaarsoffensief weet deze waardevolle brigade zich in juli bij Meteren toch nog te onderscheiden.
Men schat dat 5.000 Zuid-Afrikaners het eind van de oorlog niet gehaald hebben. Voornamelijk blanken. Hun donkere landgenoten worden ingezet als arbeidskrachten via het SANLC (South African Native Labour Corps): 25.000 vrijwilligers verlaten Kaapstad tussen oktober 1916 en januari 1918. Samen met Egyptenaren, Chinezen, Fijiërs en andere etnische minderheden lossen ze miljoenen ton munitie en proviand in de havens van Duinkerken, Calais, Boulogne-sur-Mer… de SALNC verloor in Europa 1.120 man. Degenen die terugkeerden naar Zuid-Afrika kwamen echter niet in aanmerking voor de intergeallieerde overwinningsmedaille. Het bittere gevolg van de Apartheid.
