Als België vanaf 1914 door de Duitsers bezet wordt, slaan veel inwoners op de vlucht. Montreuil-sur-Mer ziet, evenals andere steden in Frankrijk, grote stromen Belgische vluchtelingen binnenkomen. De eerste vluchtelingen worden liefderijk ontvangen. Na vier jaar blijken deze nieuwe mee-eters soms minder welkom dan in het begin en de aardige Belgen worden al gauw ‘de moffen uit het noorden’ genoemd. Eén ding staat vast: deze uitgeputte, soms zieke of gewonde mensen hebben verzorging nodig. Speciaal voor hen wordt een ziekenhuis gebouwd.
De Duitsers vallen Frankrijk binnen via België en schaden hierdoor de Belgische neutraliteit. Op 3 augustus 1914 verklaren ze officieel de oorlog aan ons kleine buurlandje. Al gauw is heel België bezet. Koning Albert, altijd op het front bij zijn soldaten, geniet een uiterst positieve bekendheid bij de Fransen. Hij krijgt een militaire eremedaille en er wordt een ‘dag van de Belgische Vlag’ in het leven geroepen voor de verkoop van lintjes ten gunste van de Belgische vluchtelingen.
De geestdrift van het publiek leidt zelfs tot het omdopen van een Oostenrijkse lekkernij tot ‘café liégeois’! De Belgische minister van Oorlog vestigt zich in Duinkerken en het leger richt veldhospitalen in bij Calais, in Normandië en Bretagne. De grote toestroom van vluchtelingen vereist ook de bouw van burgerziekenhuizen. Het ziekenhuis Charteuse Notre-Dame des Prés in Neuville-sous-Montreuil, van 1915 tot april 1919, staat ‘onder de hoge bescherming van Hare Majesteit de Koningin en Zijne Excellentie de Belgische Minister van Binnenlandse Zaken’. Yann Hodicq – expert op het gebied van de Eerste Wereldoorlog en schrijver van ‘Montreuil-sur-Mer: 1914 – 1918’ – vertelt dat ‘het ziekenhuis 700 bedden telde en het personeel bestond uit Belgische nonnen, een aalmoezenier en twee of drie artsen.’ Het aantal toegelaten zieken is onmogelijk vast te stellen, aldus Hodicq, maar ‘we kunnen veronderstellen dat het aantal groot is als we alleen al de overledenen tellen. Op het gemeentehuis van Neuville staan 610 Belgische doden geregistreerd…’ Zonder mee te rekenen dat het ziekenhuis gaandeweg ook militairen moet toelaten. Er zijn op een gegeven moment zoveel doden dat ze per twee in hetzelfde graf begraven worden. Om aan de steeds toenemende toevoer van gewonden via het station van Montreuil gevolg te geven, voert het ziekenhuis regelmatig de meest valide patiënten af naar andere gemeentes om bedden vrij te maken.
